Walidacja numeru PESEL w PHP

Bartosz

Bartosz Stefanicki Sobota, 6.01.2024

Walidacja numeru PESEL w PHP

PESEL, czyli Powszechny Elektroniczny System Ewidencji Ludności. Wszyscy obywatele Polski go posiadają, ale właściwie z czego się składa?

PESEL - założenia poprawnego numeru

  1. Ma 11 znaków,
  2. Składa się wyłącznie z cyfr,
  3. Ma poprawną sumę kontrolną,
  4. Rok urodzenia jest >= 1800 i < 2300,
  5. Miesiąc jest >= 1 i <= 12,
  6. Dzień jest >= 1 i <= liczbie dni w danym miesiącu i danym roku,

1. Sprawdzenie ilości znaków

W pierwszym kroku sprawdzimy jaką długość ma wprowadzony przez użytkownika ciąg znaków. Poprawny PESEL składa się z dokładnie z 11 znaków.

if (strlen($pesel) !== 11) {
	// PESEL nie ma 11 znaków
}

2. Sprawdzenie, czy PESEL zawiera wyłącznie cyfry

Sprawdziliśmy, czy PESEL składa się z 11 znaków. Warto jednak dodać, że nie mogą to być dowolne znaki. PESEL składa się wyłącznie z cyfr. Sprawdźmy zatem, czy podany ciąg znaków to tylko cyfry.

if (ctype_digit($pesel) === false) {
	// PESEL nie zawiera wyłącznie cyfr
}

3. Sprawdzenie sumy kontrolnej numeru PESEL

W tym kroku sprawdzimy jedną z ważniejszych rzeczy, czyli sumę kontrolną. Mamy wyznaczone wagi do kolejnych w PESELu cyfr. Aby obliczyć sumę kontrolną, musimy kolejne cyfry numeru PESEL pomnożyć przed odpowiednią wagę. Jeżeli otrzymana w ten sposób suma kontrolna podzielona przez 10, nie zwraca reszty, to PESEL jest poprawny.

// Waga kolejnych cyfr do obliczenia sumy kontrolnej
$weights = [1, 3, 7, 9, 1, 3, 7, 9, 1, 3, 1];

// Rozbicie cyfr na elementy tablicy
$digits = str_split($pesel);

$checksum = array_reduce(array_keys($digits), function ($carry, $index) use ($weights, $digits) {
	return $carry + $weights[$index] * $digits[$index];
});

if ($checksum % 10 !== 0) {
	// PESEL ma błędną sumę kontrolną
}

4. Data urodzenia z numeru PESEL

Przykład PESELu dla osoby urodzonej w latach '90 (92052015150):

  • Rok to pierwsze dwie cyfry, czyli 92 to 1992 rok,
  • Miesiąc to 3 i 4 cyfra, czyli 05 to 5 miesiąc, czyli maj,
  • Dzień to 5 i 6 cyfra, czyli 20. dzień miesiąca,

Przykład PESELu dla osoby urodzonej po 2000 roku (05252073527):

  • Rok to pierwsze dwie cyfry, czyli 05 to 2005 rok,
  • Miesiąc to 3 i 4 cyfra, czyli 25 - 20 to 5 miesiąc, czyli maj,
  • Dzień to 5 i 6 cyfra, czyli 20. dzień miesiąca,

Miesiąc nie zawsze mówi wprost, w którym miesiącu ktoś się urodził, zasada jest następująca:

  • +20 dla osób urodzonych w latach 2000-2099,
  • +40 dla osób urodzonych w latach 2100-2199,
  • +60 dla osób urodzonych w latach 2200-2299,
  • +80 dla osób urodzonych w latach 1800-1899,

Musimy wykonać kilka obliczeń matematycznych, aby rozszyfrować pełny rok i miesiąc. Poniżej fragment kodu PHP, który ma skomentowane kolejne obliczenia.

$year = substr($pesel, 0, 2);
$month = substr($pesel, 2, 2);
$day = substr($pesel, 4, 2);

// Pierwsza cyfra z miesiąca, między 0 i 9
$century = substr($pesel, 2, 1);

// Dodajemy 2
// Przykład: 0 -> 2, 9 -> 11
$century += 2;

// Reszta z dzielenia przez 10
// Przykład: 9 -> 9, 10 -> 0, 11 -> 1
$century %= 10;

// Dzielimy na 2 i zaokrąglamy w dół
// Przykład: 2 -> 1, 4 -> 2, 9 -> 4
$century = round($century / 2, 0, PHP_ROUND_HALF_DOWN);

// Dodajemy 18
// Przykład: 1 -> 19, 4 -> 23
$century += 18;

// Pełny rok
// Przykład: 19 i 92, 20 i 05
$year = $century.$year;

// Przekształcenie "miesiąca" z PESEL na prawidłowy format
// Przykład: 25 -> 5 -> 05
$month = str_pad($month % 20, 2, '0', STR_PAD_LEFT);

5. Sprawdzenie daty w numerze PESEL

Mamy odczytany dzień, miesiąc i rok z numeru PESEL. Teraz nadszedł moment, kiedy możemy sprawdzić, czy podane są prawidłowe.

if ($year < 1800 || $year > 2299) {
	// Błędny rok
}

if ($month < 1 || $month > 12) {
	// Błędny miesiąc
}

if ($day < 1 || $day > cal_days_in_month(CAL_GREGORIAN, $month, $year)) {
	// błędny dzień
}

Podsumowanie

W ten sposób sprawdziliśmy, czy podany przez użytkownika PESEL jest prawidłowy i ma poprawną sumę kontrolną. Czy weryfikowaliście już w ten sposób PESEL? Macie jakieś pytania?

Warto zobaczyć

Szukasz hostingu?

Jest dużo firm oferujących hosting, ale którą wybrać? Przedstawiamy zestawienie najciekawszych propozycji i ranking hostingów (Marzec 2024).

Data publikacji: Poniedziałek, 30.05.2022. Tagi: php.

1 komentarz


© 2005-2024 itporady.pl. Wszystkie prawa zastrzeżone.

Strona korzysta z plików cookies w celu realizacji usług i zgodnie z Polityką prywatności. Możesz określić warunki przechowywania lub dostępu do plików cookies w Twojej przeglądarce.